De Hollandstellung - Inventarisatie van deze bunkerlinie op grondgebied Stekene

Men schrijft algemeen dat de regio vanaf Mendonk vanaf de Sassevaart tot Vrasene tegen de Duitse bunkerlijn van Steendorp Vrasene (Westabschnitt) minder uitgebouwd was. Zelf blijf ik er wat van overtuigd dat dit een vals beeld is. De zone tussen kanaal Gent-Terneuzen te Mendonk en Vrasene was effectief minder uitgebouwd maar dit is zeker nooit effectief zo de bedoeling geweest. Omdat in deze zone de noordkant nogal beveiligd was door menig overstromingsgebied en maar een beperkt aantal doorgangen die dan ook nog eens ondermijnd waren, was de kans ook klein dat er ooit een geallieerde inval over dit gebied zou komen. Allicht heeft men daarom de uitbouw van de linie op deze zone tot het laatst uitgesteld. Het feit dat dus de linie op dit gebied nooit zwaar is uitgewerkt geweest heeft dus meer te maken met een voor de Duitse Bezetter te vroeg geëindigde oorlog. Ook in deze zone zijn alle bunkers gebouwd door de Duitse Landmacht in de typische betonstenen. Ook valt het op dat er nog zeer weinig variatie in types van bunkers optreedt. In het algemeen vindt men er alleen nog manschappenbunkers of observatie-manschappenbunkers terug met meestal op het dak een verschansing.

Op grondgebied Stekene zitten de bunkers letterlijk ingesloten tussen deze gebouwd op Kemzeke. Zeker tussen Sinaai - Kemzeke - Stekene volgt de bunkerlinie de toenmalige dodendraad. Mogelijks speelt zelfs het samenlopen van deze en de bunkerlinie op dat gedeelte mee in de zwakke verdediging die hier terug te vinden is. De bunkers zijn er zeker niet zo talrijk terug te vinden dat dat dit het geval is in de regio Maldegem tot de Gentse haven. Op dit gedeelte van de linie is er enkel nog sprake van een hoofdstelling. Deze ligt tot in Stekene zuidelijk van de Stekense Vaart. Ter hoogte van Stekene en Kemzeke loopt de lijn praktisch op de scheiding tussen beide gemeentes waardoor ze van Kemzeke overgaat op Stekene en dan opnieuw op Kemzeke. Naar het centrum van Stekene toe verlegt de lijn zich op de nog als fietspad aanwezige oude spoorlijn (Spoorzate genaamd). Noordelijk van deze spoorlijn lagen in elk geval grote overstromingsgebieden. In deze zone zijn zeker een aantal bunkers verdwenen alsook zijn er heel veel nooit gebouwd geraakt. Ook hier zijn alle bunkers die men terugvindt opgetrokken in betonstenen, een soort Prefab betonblokken.

Bij de inventarisatie uitgevoerd in 1921 telde men op grondgebied Stekene slechts 3 bunkers. In 1935 werd er bijkomend nog een 4e exemplaar geregistreerd. Dit waren allen manschappenbunkers. Bij de eigen inventarisatie vanaf 2015 konden er nog slechts 2 exemplaren worden vastgesteld. Van een 3e ondertussen tov 1935 verdwenen bunker is allicht ongeveer de exacte locatie gekend maar nog niet geprospecteerd. Het in 1935 vastgestelde 4e exemplaar blijft vermist. Daarnaast zijn er ook nog 4 niet geprospecteerde locaties van zo goed als zeker nooit gebouwde bunkers. Deze locaties zullen allen verduidelijkt worden na verdere prospectie. Ook valt er hier niet uit te sluiten dat gezien er ook op Kemzeke er tussen 1921 en 1935 geswitcht wordt met aantallen teruggevonden exemplaren, bepaalde grensgevallen de ene keer bij Kemzeke zijn geteld en de andere keer bij Stekene of omgekeerd.

Omdat de eigen telling uit het boek "De Hollandstellung" van Hans Sakkers zeker niet de volledige lijn onderzocht, is de telling die daar in terug te vinden is, ook zeer irrelevant om als referentie te gebruiken, wat dan ook niet is gebeurd. Wel zijn de vermelde locaties uit het boek mee opgenomen in de zoektocht die in dit geval wel in eerste instantie de volledige linie besloeg tussen Maldegem en Vrasene (grondgebied Oost-Vlaanderen).

Hieronder alvast de situatie van structuren door www.bunkergordel.be teruggevonden, Mocht u er meer info over kunnen geven over ontbrekende zaken, aarzel niet dit door te geven op info@bunkergordel.be. Weet dat aanvullende details over bunkers aangeduid met cirkeltjes omdat de 100% exacte locatie mij ontbreekt, zeker ook altijd welkom zijn.

Elk aangeduid bunkertje werd informatief van een eigen veronderstelde indeling voorzien omdat de oude reeds bestaande indelingen vrij onlogisch zijn en er blijkbaar types worden uitgevonden bij de vleet zonder dat ze soms nog van elkaar onderscheidbaar zijn. Er zullen later nog gedetailleerde bunkerfiches worden toegevoegd van de bunkertjes die tijdens de zoektocht ook in de mate van het mogelijke in detail gefotografeerd worden.

Alle onderstaande luchtfoto's zijn afkomstig van Google Earth.

De teruggevonden locaties werden om de deze telling iets visueler te maken van een aparte kleur voorzien. Deze kleuren werden toegepast op onderstaande foto's:

• Nog bestaande Hollandstellung bunkers - Lichtblauw
• Structuren die in dezelfde regio zijn opgetrokken maar geen deel uitmaken van de Hollandstellung - Geel. (Geel)
• Gekende gesloopte structuren - Rood
• Hollandstellung bunkers reeds vermeld op vorige foto's - Oranje.

Indien de locaties zo goed als correct gekend zijn, zullen de structuren aangeduid worden met een stip in bovengemelde kleur. Indien enkel ongeveer de locatie gekend is, zal dit gebeuren met een cirkeltje in de gemelde kleuren. Ook de grootte van de cirkel zal afhangen van de mate van onduidelijkheid van de te localiseren zone.

Om het intern wat overzichtelijk te maken werd een interne nummering toegepast die niets vandoen heeft met eerder gemaakte en bestaande tellingen van her en der uit het verleden. Het is gewoon een eigen vorm van telling per gemeente. Ga er dan vooral ook alvast niet meer achter zoeken.

De loop van de Hollandstellung in grote lijnen op een kaartje van Stekene

De bunkers springen hier letterlijk wegens gebouwd op grensgebied van Kemzeke naar Stekene en dan terug naar Kemzeke. Het verdere verloop van de hoofdstelling is te zoeken op grondgebied Sint Gillis Waas.